Stagelopen in het Serekunda ziekenhuis

Op 19 sep. 2016 begon onze eerste stagedag. Officieel is dit van 8:00 uur tot 14:00 uur. Sangkung vertelde ons om op de eerste dag niet voor 8.30 uur te komen, omdat iedereen standaard te laat is en wij anders als eerste zullen zijn. Zelfs nog voordat de security aanwezig is. We kregen een enorme rondleiding door het ziekenhuis en gingen ieder kantoortje af. Overal stelden we onszelf voor en we kregen van iedereen dezelfde vragen: Hello, how are you? Where are u from? How long do you stay here? Welkom to The Gambia! We hebben alles gezien, de grote keuken, de linnenruimte, de tandarts, gynaecologen etc. Hierna werden we 2 om 2 naar onze afdeling gebracht. Marije en ik starten op de surgery ward. Hannalie en Naomi beginnen op de medical ward en na 2 weken zullen wij wisselen. Kort gezegd liggen er op de surgery ward patiënten met o.a. brandwonden (vaak vanwege het koken op open vuur), veel diabetes, HIV, urologische- en gynaecologische problemen. Eigenlijk ligt er dus van alles door elkaar. De mannen liggen met elkaar in een grote zaal van 16 bedden en de vrouwen liggen samen in een grote zaal van 8 bedden. Als alle vrouwen bedden vol liggen komen ze bij de mannen te liggen, ze krijgen dan het achterste bed omdat ze dan nog een beetje privacy hebben…… andersom gaan ook de mannen naar de vrouwen kant. Als alle bedden vol liggen komen er meer mensen in 1 bed te liggen! Toen wij binnenkwamen werden we niet opgevangen door een verpleegkundige. Er liepen ongeveer 10 studenten om ons heen die ook hun eerste dag hadden en ook zoals ons niet wisten wat ze moesten doen. Verder waren er een aantal vaste medewerkers. Vrijwel meteen werden we mee geroepen omdat er iets zou gebeuren. We liepen naar een man wiens katheter moest worden verwisseld. Er stonden al 10 studenten om hem heen en eigenlijk schaamden we ons dood dat wij ook nog zouden meekijken. Samen met de studenten moesten we een soort muur vormen, zodat mede patiënten niks zouden zien!! Het geslachtsdeel van de man was een tijd geleden geïnfecteerd en hier was niks aan gedaan en dus zag dit er uiteindelijk zo erg uit dat alle huid was verdwenen. De katheter van de man zat niet meer goed en werd daarom vervangen. Hij zag eruit alsof hij immens veel pijn had en dat geloofden wij meteen! De katheter werd vervangen door 1 verpleegkundige, terwijl dit normaal in Nederland door zeker 2 verpleegkundigen word gedaan omdat je elkaar de steriele materialen aan moet geven. De verpleegkundige gaf aan dat het bij deze man niet steriel hoefde, omdat hij toch al geïnfecteerd was. Ja, schokkend!! De ballon die in je blaas zit om de katheter op z’n plek te houden werd leeggehaald met een spuitje en het water werd gewoon uit het raam gespoten!! Even later toen wij weer waren gaan zitten hoorden we opeens buiten en vrouw ontzettend hard huilen. Dit was echt een hartverscheurend geluid. We vroegen ons af wat er aan de hand was, tot dat we door hadden dat er iemand was overleden. Blijkbaar gebeurt dit 1 of 2 keer op een dag. De overledene was een vrouw van 35 jaar oud met HIV. De vrouw die buiten huilde was haar moeder. De overleden dame had 2 kleine kindjes en ook hun vader was al overleden….. De verpleegkundige begon haar te verzorgen. Ze drukte met een hand op haar gezicht om haar ogen en mond te sluiten. De vrouw werd in een doek gewikkeld en werd daarom alle kanten op gerold. Het hoofd wiebelde van links naar rechts op en de ogen en mond gingen telkens weer open. Erg naar om te zien. Ook haar infuus werd er nog snel uitgehaald. In Nederland zou je dit niet meer doen omdat de patiënt dan leeg kan bloeden aangezien er geen antistolling meer word aangemaakt door het lichaam. De grote tenen van de vrouw werden aan elkaar gebonden en toen ook haar hoofd ingepakt was kwam nog snel haar vader binnen. Hij was net op tijd om afscheid te nemen. De vrouw lag als een mummie in de doek en deze werd nog eens extra hard vastgeknoopt om haar nek. De vrouw zou vandaag of morgen al begraven worden, dit moet volgens het islamitische geloof al binnen 24 uur gebeuren. We stonden half huilend toe te kijken terwijl we deze onbekende vrouw helemaal niet kenden. Ondertussen lagen de andere patiënten nog gewoon in hun bed erom heen. Toen kwam een karretje binnen gereden en ze werd meegenomen… Hierna zat ons hoofd bomvol en hadden we last van hoofdpijn. Het laatste uurtje hebben we op de stoel gezeten net als alle andere studenten die gewoon met hun telefoon zaten te spelen. We waren blij toen het 14.00 uur uur was en we konden gaan. Teveel informatie en ontzettend indrukwekkend.
Met alle goede hoop gingen wij de tweede stagedag tegemoet. We trokken dezelfde werkkleding aan als de eerste stagedag aangezien we niet zoveel uniforms hebben meegenomen. Dit vinden ze echter geen probleem. We begonnen met het “schoonmaken” van de nachtkastjes van alle patiënten. Daarna werden met alle studenten de vitale functies gemeten (temperatuur, bloeddruk, pols, ademhaling). Er was echter maar één bloeddrukmeter en één thermometer op de afdeling. Hierdoor stonden er minstens zes studenten om een patiënt heen. Hierbij stond de helft op hun mobiel te spelen en namen Aniek en ik dit maar even over. Het bloeddruk apparaat gaf soms bijzondere uitslagen was dus helemaal niet betrouwbaar was. Sommige mensen waren zo dun, dat de band van de bloeddrukmeter te groot was. Deze moesten we dan maar even vasthouden en de kindjes werden overgeslagen, omdat er geen bloeddrukmeter aanwezig was voor kleine kinderen… De temperatuur werd gemeten onder de oksel. In Nederland wordt dit via het oor gedaan aangezien de temperatuur onder de oksel…. Wanneer iemand een temperatuur heeft van …. Kan het dus maar zo zijn dat diegene koorts heeft. Ook erg betrouwbaar. Veel patiënten hadden hierdoor een temperatuur van 35 graden. Hier werd dan ook niet raar van opgekeken en we moesten het maar gewoon accepteren. Na iedere patiënt moest je de thermometer schoonmaken met watjes en alcohol. Deze waren echter al op de helft van de patiënten op. Hier waren dan ook geen nieuwe voor. De oude watjes werden weer gebruikt. Er wordt vrijwel niet gevraagd aan de patiënt hoe het gaat met hem of haar. Er wordt geen pijnscore of niks bijgehouden. Het meten van de vitale functies duurde zo’n anderhalf uur! Verder regelt de familie het ontbijt en zorgt de familie dat de patiënt gewassen wordt. Iedere patiënt gaat in de ochtend onder de douche. Wij zagen een aantal wonden die wij persoonlijk niet onder die douche zouden hebben gezet. De douches zagen er smerig uit en hiervan zal de wond echt gaan infecteren. De wonden zitten vol met vliegen (ramen staan wagenwijd open) en er loopt een kat rond op de afdeling. Wij zien hier veel mensen met pijn, alleen zeggen de meeste patiënten dat het wel oké gaat. Hier doen de verpleegkundigen dan ook eigenlijk niks aan. Toen het ongeveer 11.00 uur was vond een van de verpleegkundigen dat ze wel genoeg gedaan had en ging eerst uitgebreid picknicken waarna ze tot en met het einde van de dienst ging slapen. Het einde van de dienst is om 14 uur! Overigens is onze laatste student-collega pas om 10.30 uur binnengekomen. Alleen wij keken hier van op. Dit is allemaal erg normaal.
De wondzorg werd gedaan door een speciale verpleegkundige. Zij wreef echter met de watjes wel tien keer over dezelfde plek van de wond wat erg pijnlijk was voor de patiënten. Wij gaven haar aan dat zij beter kon deppen, omdat dit anders te pijnlijk is. Een van de patiënten was het hier hélémaal mee eens! Do it like the Holland way! Zei hij. Hier was de verpleegkundige het alleen niet helemaal mee eens en boende vrolijk verder.
Om 12.00 uur werden de medicijnen volgens schema uitgedeeld. Alleen moest natuurlijk eerst nog wel alle medicatie worden opgeschreven en worden opgehaald in de apotheek. Hierdoor werden de medicijnen iets vertraagd en had de laatste patiënt pas om 14.00 uur de medicatie gekregen. Medicijnen die niet aanwezig zijn in de apotheek, moeten worden gekocht door de familie bij een andere apotheek. Wanneer zij hier geen geld voor hebben, krijgt de patiënt dit medicijn niet.
We merken dat we onze kennis goed los kunnen laten op alles wat ze hier eigenlijk fout doen. We worden erg op de proef gesteld als we spreken over geduld… In Nederland zouden we alles wat we vandaag hebben gedaan in ongeveer drie uurtjes moeten doen.

Wij hopen een beetje te kunnen wennen aan de groter verschillen tussen Gambia en Nederland. Ook hopen wij dat jullie dit dan ook snel zullen lezen in onze reisverslagen.