Op naar ons nieuwe avondtuur in Bansang!

Asalam malikum lieve mensen! 4 november zouden wij verhuizen van Serekunda naar Bansang voor het tweede deel van onze stage. De avond ervoor hebben wij nog even een afscheidsetentje met Lamin van het hotel gehouden en het was erg gezellig! Aniek heeft na afloop nog een collega uit Nederland opgezocht die die dag in Gambia was aangekomen voor een vakantie. Nieke had speciaal voor Aniek een zak paprika chips meegenomen!! Waar we iedere dag (ondertussen al 7 dagen geleden) een paar hapjes uitnemen, want hier zijn we natuurlijk erg zuinig op. Nieke bedankt!!! De ochtend erna was natuurlijk niet zo leuk en we moesten allemaal bijna huilen toen we afscheid namen van onze hotelmannetjes! De auto werd volgeladen met heeeeel veel flessen water (20 sixpacks), 8 goed gevulde koffers en nog een heleboel tassen. We hebben er ongeveer 5 uur over gedaan om in Bansang aan te komen. Tijdens de weg hierna toe kwamen we erachter dat we steeds meer in Afrika terecht kwamen en het werd alsmaar warmer en warmer. Daffa Tangaa (Erg warm). De huisjes veranderde langzaam in hutjes en de auto’s werden vervangen door paarden en ezels. Ook de mensen zien er een stuk armoediger uit. Veel van de kleding die gedragen wordt hebben wij voor ons gevoel gedoneerd aan het goede doel. We kunnen goed merken dat de bevolking hier nog minder gewend is aan blanke mensen. Veel kinderen beginnen spontaan te krijsen als ze ons zien, omdat ze zo bang zijn voor onze huidskleur. Net zoals dat wij vroeger bang waren voor zwarte piet, maar dan andersom. Veel volwassen mensen komen naar ons toe en vragen om geld, eten of drinken.

Na 5 uur rijden waren we eindelijk aangekomen. We gaan ook hier werken in een ziekenhuis en we slapen op de campus van een verpleegkunde school die naast het ziekenhuis staat. In de campus wonen nog veel meer studenten die hier hun opleiding volgen. Onze kamer ziet er hier prima uit en is stukken groter dan onze vorige kamer in Serekunda. Alleen de faciliteiten erom zijn bijzonder slecht. Dit is ECHT ECHT ECHT Afrika. De stroom doet enkele uurtjes per dag en voor de rest niet. De wc spoel niet door of bestaat uit een gat in de grond, waarboven je mag gaan hurken…. De douches werken niet… Als we ons ‘s avonds willen wassen moeten we eerst met een emmer water gaan halen. Dit water is bruin. We vragen ons dan ook af of we hier nou schoon van worden of nog viezer dan dat we al zijn. Het eten is hier droog. ’s Morgens krijgen we droog brood. Gelukkig waren daar Martinie Stefan en Ammoelie die ons een pot Nutella hebben gedoneerd en ook hebben we jam meegenomen. Nogmaals bedankt! ’s Middags krijgen we rijst met rijst en rijst. Je kan er voor kiezen om er iets van een sausje bij te nemen, maar dan moet je wel houden van koeientong of koeienbuikvet of andere vieze meuk. ’s Avonds krijgen we weer brood, hier zit af en toe iets op. Dit wisselt zich af van spaghetti tot bruine bonen. Naast dat we hier alleen maar koolhydraten eten gaat het verder goed hier. Supermarken zijn hier niet in de buurt en dus zitten tussendoortjes er helemaal niet meer in! Toch hebben we het gevoel dat we dikker worden, maar we twijfelen eraan of we misschien zelf al eiwitbuikjes aan het creëren zijn, aangezien we ons voelen alsof we beide zwanger zijn van een drieling. Ook merken we dat de bevolking hier nog verder achterloopt dan aan de kust en nog minder educatie hebben gehad en ontwikkeld zijn. Engels spreek bijna niemand. Op de campus waar we verblijven gelden dan ook nog strenge regels. De meiden mogen niet op het verblijf van de jongens komen en andersom. Ook is het voor ons niet toegestaan om korte broekjes, rokjes of jurkjes te dragen. De lengte moet minimaal tot de knie zijn. Officeel mogen we ook geen mouwloze shirtjes of hempjes dragen, maar hiervoor wordt voor ons een uitzondering gemaakt. Toch wel prettig aangezien het hier iedere dag gemiddeld 40 graden is. Onze kleding wassen we net zoals in Serekunda met de hand. Alleen is het water hier bruin en onze kleding dus niet meer wit. Verder is het niet toegestaan om ondergoed aan de waslijn te hangen. Alle meisjes studenten hier hebben een ‘broer’. Dit is een mannelijke verpleegkundige student, waarvoor jij als zus de was moet doen. Want jongens hoeven dat natuurlijk niet te doen…. Wanneer wij uitlegde dat het in Nederland anders gaat, kijken de dames raar op en worden we uitgelachen.

Afgelopen maandag begon onze eerste stagedag. Dit ziekenhuis bestaat uit één mannelijke afdeling, waar alle mannen van het hele ziekenhuis liggen. Ook is er één vrouwen afdeling, waar alle vrouwen met allerlei ziektebeelden liggen. Verder is er één afdeling waar vrouwen bevallen en één kinderafdeling. Naomi en Hannalie beginnen op de vrouwen afdeling en wij op de kinderafdeling. Na drie weken wisselen wij om. De kinderafdeling is nog weer onderverdeeld in verschillende afdelingen. Hier is de afdeling surgical, medical, neonatologie, ICU (spoedeisende hulp) en malnutrition (ondervoeding). De kinderafdeling is de grootste in Gambia en telt zo’n 83 bedden. Tijdens het regenseizoen ligt het dan ook helemaal vol met kinderen die bijvoorbeeld malaria hebben. Nu is het relatief rustig op de afdeling. Tijdens de rondleiding merkten we al snel dat dit ziekenhuis stukken beter is dan het ziekenhuis van Serekunda. Alle verpleegkundigen komen op tijd, er wordt een overdracht gedaan van dienst op dienst aan het bed van de patiënt zelf, de medicatie wordt op iedere afdeling gescheiden gegeven en van de patiënten op de ICU worden twee keer per dienst de vitale functies gemeten. Wanneer iemand echt in kritieke toestand is, kan dit zelfs ieder kwartier worden gedaan. De discipline van de verpleegkundigen ligt hier zoveel hoger dan dat van de verpleegkundigen in Serekunda. De stoel wordt hier bijna niet gebruikt, iedereen werkt eigenlijk continue! Wij worden hier zelf gewoon echt vrolijk van. Helaas merk je wel dat de bevolking hier ver achterloopt. Hier zijn ze nog meer fan van de medicijnman (Maraboet) en komen veel en veel te laat in het ziekenhuis. Ook zien we hier echt hele rare dingen voorbij komen, hieronder een paar voorbeelden:

- Er ligt een jongentje van een jaar of 8 op de afdeling die ongeveer zijn hele lip kwijt is. Toen wij in het dossier keken lazen wij dat dit komt door een donkeybite (beet van een ezel). Ezels worden hier gebruikt als vervoersmiddel en de jongen was hier druk mee. De ezel heeft hem in zijn gezicht en arm gebeten. De jongen moet nu voor de rest van zijn leven zonder lip door het leven, want de artsen kennen hier geen reconstructies. Eens in de zoveel tijd komen er een aantal artsen uit alle ontwikkelde landen van de wereld gratis operaties uitvoeren, waaronder reconstructies. Wij hopen dan ook enorm dat deze jongen geholpen wordt, omdat wij anders niet weten hoe hij in godsnaam moet gaan eten en drinken.

- Gisteren zagen wij 3 mensen op een bed. Eén heel klein baby’tje, één jong meisje en een moeder. Het baby’tje is opgenomen vanwege sepsis, ondervoeding en tetanus. Toen wij vragen over het kindje aan de moeder stelde bleek dit niet de moeder te zijn. De moeder van het baby’tje was het jonge meisje ernaast. Het meisje dacht zelf dat ze een jaar of 10 was. Leeftijden worden hier niet echt bijgehouden. De verpleegkundigen en wij schatten haar ongeveer 12 jaar oud. Ze gaf aan dat ze getrouwd was met een haar man en dat ze graag kinderen wilden. Ze is nog te jong om borstvoeding te kunnen geven en kon daarom haar kindje niet voeden. Tijdens de zwangerschap kunnen vrouwen zich gratis komen vaccineren tegen o.a. tetanus. Hier kunnen ze dan hun tegen beschermen. Het meisje was alleen nooit gekomen voor een vaccinatie. Een echte reden kon ze niet geven. Een dag later is het baby’tje helaas overleden.

- Op de afdeling waar alle ondervoede kinderen liggen, ligt ook een jongen van 12 jaar oud. Deze jongen weegt 16 kilo! Wij wogen op die leeftijd meer dan het dubbele en gingen op die leeftijd naar de eerste klas van het voortgezet onderwijs. Deze jongen daarentegen zag eruit alsof hij het IQ had van een vier jaar oud kind en woog dus ook ongeveer net zoveel. Dit kind is waarschijnlijk al zo lang ondervoed, maar hier is door de ouders nooit wat mee gedaan. Dit soort dingen maakt ons echt heel erg boos. Wij zijn van mening dat, wanneer je alle ribben van het kind kunt tellen, iedereen begrijpt dat je hulp moet gaan zoeken! De mensen hebben hier misschien veel minder educatie gehad, maar hier hebben wij echt geen begrip voor.

- Voor alle ondervoede kindjes is er elke drie uur een soort drinkvoeding die aan alle voedingsstoffen voldoet. De moeders moeten hun kinderen zelf met een beker voeden. Vaak zien wij dat moeders het zover kunnen krijgen dat wanneer het tijd is voor de volgende voedingsronde, zij de oude voeding nog niet aan hun kinderen gegeven hebben. Waarom zijn zij dan in godsnaam naar het ziekenhuis gekomen?

- Wij nemen regelmatig bloed af van patiënten om het te laten testen op HIV/AIDS. Wanneer de uitslag positief is, krijgen de patiënten en hun naasten dit NIET te weten… Omdat, zoals we dat in ons vorige reisverslag ook verteld hebben, slecht nieuws aan de patiënten niet verteld wordt. Hoe willen ze dan HIV/AIDS bestrijden, wanneer iemand zelf niet eens weet dat hij/zij besmet is. Wij willen ons hier volgende week in verdiepen, omdat er een speciaal consultbureau is in het ziekenhuis die voorlichting geeft over HIV/AIDS.

De eerste week van de stage in Bansang heeft Marije het al voor elkaar gekregen om zich ziek te melden. Aniek moest dan ook alleen naar stage toe en was helemaal van het padje. Ze vergat het een en ander en zei regelmatig; maar ik kan niet leven zonder jouuuuu. Deze ochtend was ze dan ook vergeten om de vitamines in te nemen en haar tanden te poetsen. Ging echt niet goed nee. Op stage vroegen al snel mensen aan Aniek ‘Where is Marijama?’. Aniek zei dat Marije ziek was, waarop iedereen zei ‘Oooh I’m sorry. De vrouw van het eten vroeg of het misschien aan haar kookkunsten lag. Opzich vonden wij dit nog niet zo’n gekke gedachte van haar, maar we hebben haar even gerust gesteld en gezegd dat het vást niet aan haar eten zou liggen. Rond een uur of 11 kwam Aniek even langs om te kijken hoe het met Marijama verliep. Een van de collega’s stond erop om mee te gaan op ziekenbezoek. Zij vond het erg vervelend en zei continue sorry. De mensen zeggen hier om werkelijk alles sorry. Voor de zekerheid heeft Marije dan ook maar een malariatest gedaan, yeeeey negatief! Gelukkig was Marijama de volgende dag weer beter en kon ze toen aan zo’n 388 verpleegkundigen, bewakers, laboranten, artsen en patiënten uitleggen dat het allemaal wel weer beter ging. Want ondertussen was het hele ziekenhuis op de hoogte. Toch wel lief, al die bezorgdheid.

Vandaag (donderdag) kwam er rond een uur of 12 een familie met een kindje op de afdeling die te vroeg was geboren en ondergewicht had. Hoeveel weken het kindje in de buik gezeten had, kon de familie ons niet vertellen. De moeder is na de bevalling overleden en het kindje moest opgenomen worden op de neonatologie. De familie was in de gang in volle discussie met een aantal verpleegkundigen. Wij gingen kijken wat voor sensatie er nu weer te beleven viel. De familie wilde niet voor het kindje zorgen, zij konden dit niet vertelden ze. Nu de moeder overleden was, wilden ze het kindje achterlaten terwijl het juist zoveel zorg nodig heeft! Nadat de verpleegkundigen duidelijk gemaakt hadden dat dit niet de juiste manier is, beloofden de familieleden het kindje op te halen na de begrafenis van de moeder. De begrafenis van de moslims gebeurd op dezelfde dag als dat de persoon overlijdt. Niemand wilde achterblijven om voor het baby’tje te zorgen, maar ook de verpleegkundigen zeiden dat zij het te druk hadden om de hele tijd bij het baby’tje te kunnen blijven. Wij keken elkaar aan besloten om ons co-ouderschap te beginnen. De verpleegkundigen keken ons raar aan, willen jullie dit echt? Maar moeder Aminata en moeder Marijama (onze Gambiaanse namen) zullen wel eens even een baby opvoeden. Wij hebben een bedje voor hem opgemaakt en gaven de medicatie die hij nodig had. Aangezien de patiënten hier hun eigen medicatie moeten kopen, hebben wij links en rechts wat medicatie bij elkaar gesprokkeld voor onze baby. Vervolgens gingen wij voeding voor hem bereiden en hebben we uitgerekend hoeveel melk de baby ieder uur nodig zou hebben. Om het uur gaven we hem drie milliliter melk via een spuitje in zijn mond. Ook controleerden we de vitale functies een aantal keer. Gelukkig was ons baby’tje erg gezond en at hij goed. We vonden het op gegeven moment wel tijd dat onze baby een naam zou krijgen! In Gambia krijgen de baby’s eigenlijk pas na een week de naam, maar wij zijn de moeders dus doen we het op de Hollandse manier. Dus bij deze stellen wij jullie voor, dat wij gelukkige moeders zijn geworden van een kerngezond prematuurtje… genaamd Tommie! Tommie weegt maar liefst 1,2 kilogram, dat is ongeveer een pak suiker. Vanuit Nederland hadden wij nog een rompertje en een paar sokjes meegenomen en deze hebben wij bij Tommie aangedaan. Ongeveer 20 maten te groot, maar stond erg schattig. Ondertussen waren we dus zelf patiënt geworden op de afdeling waar wij zelf stage liepen en lagen wij met onze kleine Tommie in bed. Gelukkig was al wel de late dienst begonnen en zat onze eigen dienst erop. Ons co-ouderschap ging erg goed, we wisselden elkaar vaak af zodat de een de benen kon strekken, wat kon gaan eten of Wi-Fi kon zoeken en dan hield kleine Tommie in de gaten. Wij hadden namelijk geen idee hoe lang het zou gaan duren voordat de familie het baby’tje op zou komen halen en we praten hier dan ook over uren ouderschap. Ongeveer alle moeders van de afdeling die normaal gesproken de moeders van de patiënten zijn, vonden het wel erg bijzonder wat er gebeurden en kwamen bij ons op kraamvisite. Ze maakten grapjes over dat wij dan ook borstvoeding moesten gaan geven en vonden sowieso de hele situatie wel grappig. Onze moedergevoelens werden steeds sterker voor kleine Tommie en we wisten dat het dan ook moeilijk zou worden als we hem moesten gaan loslaten aan een familie die hem niet eens meer wilde hebben!!! Eindelijk rond een uur of 8 in de avond kwam dan de vader en oma van Tommie binnengelopen en ze wilden hem meenemen naar huis. Hier gingen wij dan ook weer tegenin, het kindje moest nog op de afdeling blijven liggen en had goede zorg nodig. De familie had hier eigenlijk geen zin aan, maar gelukkig hebben wij dit gewonnen. De oma blijft vannacht bij kleine Tommie slapen. De oma was echt heel lief en dankbaar voor alle goede zorg die wij aan haar kleinzoon hebben gegeven. Met pijn in ons hart hebben wij Tommie achtergelaten, maar het voelt goed dat Tommie nu gewoon bij zijn eigen familie kan zijn.

Nu hebben we weekend en gaan we morgenvroeg maar even bij kleine Tommie op bezoek. Aangezien we hier in the middle of nowhere wonen, er een hitte van 40 graden is en er geen enkel zwembad binnen hier en een straal van 100 kilometer te vinden is. Gelukkig is er wel een rivier in Bansang, maar deze is gevuld met onder andere slangen, krokodillen en nijlpaarden. Hier durven wij dan ook niet zo heel erg goed in te gaan zwemmen. We voelen ons een beetje deelnemers van Expeditie Robinson en groeten uit de rimboe. Vorig weekend hebben wij wel een plekje gevonden waar wij lekker een drankje kunnen bestellen en van het prachtige uitzicht en de zon kunnen genieten. Ook niet heel vervelend. We hopen dat we nu weer wat beter op schema komen met de reisverslagen, alleen is de Wi-Fi hier nog niet echt uitgevonden en gaat het uploaden erg lastig! Bedankt voor uw begrip, tosjieeeensjj!