De eerste stageweek zit er weer op

Dat wij veel verschillen zouden gaan opmerken tussen Nederland en Gambia dat wisten we, maar dat er ZOVEEL verschil zou zijn vinden wij toch echt wel schokkend. Een aantal dingen (eigenlijk een hele lijst) zullen wij vertellen in dit nieuwe verslag.
Op de Surgery ward liggen veel patiënten met abcessen (een ontsteking in het lichaam). Deze patiënten krijgen allemaal antibiotica. Een van deze patiënten was een klein meisje van zeven maanden, echt een cutie, met een abces onder haar oksel. Bij haar kon je erg duidelijk een grote bult zien die onder de huid zat. Wij wisten vanuit ervaring en theorie dat dit weggehaald moest worden en dat gebeurde dan ook op (pas) de derde dag dat zij in het ziekenhuis lag. De arts vroeg hierbij om assistentie van de studenten en zij moesten het kleine meisje vasthouden. Hold her like a man! Zei de arts, waarschijnlijk omdat de arts wist dat het meisje veel pijn zou gaan krijgen. In Nederland is het normaal om verdoving te krijgen wanneer er iets pijnlijks moet gebeuren. In Gambia denken ze daar helaas anders over… de arts begon zonder verdoving te snijden en het meisje begon erg te krijsen. Er kwam echt ongeloooooofelijk veel pus uit de abces, het leek wel een fontein (en dit werd gewoon op haar bed gedaan met een plastic zakje eronder om het op te vangen). Het was net als bij die filmpjes die je wel eens tegenkomt op Facebook of Youtube maar dan real live. Toen de arts klaar was met de behandeling kreeg het meisje verband op de plek. Het plekje was niet groter dan een duimafdruk, maar het meisje werd voor de helft van haar lichaam ingepakt met verband. 5 lagen verband worden vervolgd door een hele rol tape, wat ook weer pijnlijk wordt voor het meisje als ze eraf gehaald moeten worden. Wij begrijpen totaal niet waarom hier niet wat beter over wordt nagedacht en hebben erg moeite met het weinige inlevingsvermogen wat sommige artsen en verpleegkundigen hier hebben. Taken worden zonder communicatie naar de patiënt uitgevoerd en er wordt niet half gekeken naar of een taak wel goed is uitgevoerd.
Iedere ochtend worden de vitale functies gedaan (bloeddruk, pols, temperatuur en ademhaling), alleen wordt er vervolgens niks met deze uitslagen gedaan. Het blaadje wordt opzij gelegd en ‘vergeten’. Wanneer wij aangeven dat er een bloeddruk is van 80/50 (normaal 120/80), dan wordt hier nauwelijks naar omgekeken. Verder wordt er niet aan de patiënt gevraagd hoe het met hem of haar gaat, terwijl dat in onze ogen soms nog wel belangrijker is dan het meten van de vitale functies. Wanneer je echter aan een patiënt vraagt hoe hij/zij zich voelt, zeggen ze allemaal en elke dag dat het goed gaat! Er ligt werkelijk een doodzieke man op de afdeling die al weken niet meer kan eten doordat een tumor in de maag de doorgang van de maag naar de darmen blokkeert. Ook deze man zegt; I’m feeling okay! Terwijl hij voor ons gevoel een wandelen skelet is. De patiënten hier bijten echt op hun tanden en hoeveel pijn ze ook hebben, je zult ze niet snel horen. Een pijnpoli is dan ook iets waar ze werkelijk nog nooit van gehoord hebben.
Ook het doorspoelen van de naalden op de handen, armen en voeten van de patiënten is elke keer weer een uitdaging. Meer dan de helft van deze naalden zitten gewoon verstopt en mogen eigenlijk helemaal niet meer gebruikt worden. Toch wordt dit wel gewoon gedaan waardoor dit voor de patiënt erg pijnlijk is! Wij leren op school dat dit erg risicovol is en dat patiënten op die manier ontstekingen kunnen krijgen wat kunnen leiden tot een ontsteking van het bloed (sepsis)! De vloeistof wordt er met alle kracht in gespoten en soms ontstaat er hierdoor een grote bult onder de huid. Wanneer de patiënten een kick geven, wordt dit niet gewaardeerd door de verpleegkundigen. Lay down! Keep calm! Wordt er dan een aantal keer gezegd. Veel van deze dingen proberen wij aan te geven bij een soort hoofdverpleegkundige, maar in haar ogen zijn wij allemaal verpleegkundigen en doen wij allemaal ons werk op dezelfde manier! Wij hebben nu de nijging om die verpleegkundige een vliegticket naar Nederland te kopen om haar eens te laten zien hoe dat zeker wel anders gaat in de praktijk.
Tijdens het uitdelen van de medicijnen staan wij echt elke keer weer versteld. Flacons die moeilijk open te krijgen zijn worden gewoon op de tafel stuk geslagen waardoor er glassplinters door de kamer vliegen. Er wordt ondertussen gebeld met de mobiele telefoon. Als patiënt zijnde moet je ook erg alert zijn of je wel de goede medicatie in handen krijgt en of dit niet per ongeluk de medicatie van de buurman is. Er staan namelijk geen naamkaartjes op de bedden van de patiënten en geloof ons, de mensen heten hier geen Piet of Kees. Bepaalde namen komen vaak voor, de gemiddelde mens heet hier alles omtrent Fatoemata, Fatoemanta, Fatiemata, Fatamanka en ook Fatoe. Om het even makkelijk te maken.
Op zich staan wij er beste wel van te kijken wat wij in de afgelopen drie jaar hebben geleerd. Wij zijn toch wel trots op onszelf dat wij zoveel opmerken wat verkeerd gaat. Dit hadden wij drie jaar geleden waarschijnlijk nog niet kunnen doen. We beseffen ons hier na iedere stagedag weer hoe blij wij mogen zijn dat we in Nederland zijn geboren! Dit vangwege de ziekenhuisomstandigheden, maar ook vanwege het gewone leven. Na stage vinden wij dat wij wel wat quality time hebben verdient en gaan dan zonnen op het dakterras (heel erg vervelend). De zon die hier bijna altijd aanwezig is droogt dan ondertussen ons zelfgewassen wasjes. Het zweet druipt ons werkelijk van het hele lichaam af (hoeven we gelukkig ook niet meer te sporten). Het enige moment dat wij een warme douche hebben is dan ook laat op de middag wanneer de brandende zon de tank met water goed heeft kunnen verwarmen. Juist op het moment dat je dus verlangt naar een koude douche krijg je een warme en andersom.
Op donderdag begon onze 4e en laatste stagedag van de week. Zoals eerder beschreven hebben we het niet zo heel erg naar onze zin op de surgery ward, dus besloten we om het vandaag anders aan te pakken. We hebben de afdelingen geholpen met opstarten zoals iedere ochtend, maar rond het tijdstip waarop iedereen gaat slapen of eten vroegen wij aan een arts of we met hem mee mochten. Voor de dokter stonden 2 operaties gepland. De plek waar de operaties gebeuren heet het ´theater´, dit is een apart gebouw. Het ziekenhuis is helemaal open gebouwd. Alle afdelingen zijn een apart gebouw en als je naar een ander gebouw moet loop je dus via de buitenlucht. Ook het theater is een apart gebouw en patiënten die geopereerd moeten worden, worden via de buitenlucht de operatiezaal ingereden. In het theater zijn 2 operatiezalen. We hebben het idee dat de ene gebruikt wordt voor geplande operaties en de andere voor spoedgevallen.
De eerste patiënt die geopereerd werd was een jongetje van 16 jaar. Zijn testikel was niet ingedaald en daarom moest hij geopereerd worden. Hij kwam de operatiezaal binnen gelopen en werd met zijn armen vastgebonden op het bed. Hij kreeg plaatselijk wat verdoving en midazolam (rustgevend) via zijn infuus. Eindelijk heeft hij dus de hele operatie meegemaakt. Halverwege bleek hij wel erg veel pijn te hebben en kreeg daarom nog iets extra’s. De operatie zelf vonden wij niet eng om te zien, maar het was naar om iemand zoveel pijn te zien hebben. De operatiezaal is ook een bijzonder verhaal op zich. Er lopen continue dokters, verpleegkundigen en andere medewerkers in en uit de ruimte. Iedereen is met elkaar aan het praten terwijl de arts zich probeert te concentreren. Gambianen hebben nogal harde en vele stemmen dus praten lijkt meer op schreeuwende ruzie. In de operatiekamer gaat het er wel duidelijk sterieler aan toe dan op de afdeling. Er zijn veel dokters in dienst vanuit Cuba en wij denken dat zij er gelukkig nogal streng in zijn. Wel moet je er niet vanop kijken als een van de medewerkers onder de operatie in een hoekje gaat liggen slapen. Ook lopen er verpleegkundigen met muziekoortjes in. Verder gaat er af en toe en telefoon af en zijn er mensen die eten.
De tweede patiënt werd geopereerd aan in grote hernia. Deze patiënt kreeg wel een ruggenprik en heeft daarom minder gemerkt als de vorige patiënt. Het was erg interessant om dit te zien. Toen de operaties gedaan waren zagen we opeens dat er in de andere operatiekamer iets gaande was! Het bleek te gaan om een keizersnede en deze zou net gaan beginnen! We mochten zo van de ene operatiekamer in de andere lopen en deze keizersnede bijwonen. (De aller eerste!!) De buik van de moeder werd erg snel open gesneden. Hierna werd er een paar keer hard op de bovenbuik van de vrouw gedrukt en toen kwam er super snel een hoofdje uitsteken! Na een paar keer drukken op de buik kwam ook de rest van het lichaam. Hier worden wij nou gelukkig van!!! Het kindje werd een klein bedje gelegd, maar huilde niet. Dit duurde even en we schrokken hier van. Ook leken de verpleegkundigen even in paniek en hielden het kindje op de kop. Het kreeg een paar harde klappen op de onderkant van de voeten en toen kwam gelukkig het verlossende geluid van een huilende baby! Als je dacht dat dit het einde was heb je het fout. De buik van de vrouw moest nog worden dichtgemaakt. De dokter was net begonnen en toen viel de stroom uit….. Het kan allemaal hier. Het werd pikdonker in de ruimte en de buik bloedde door. De dokter zei: I need light, she’s bleeding!!! Aniek had toevallig haar telefoon opzak en stond nog geen seconde later een keizersnede bij te schijnen met de zaklamp van haar telefoon. Wie had dat kunnen bedenken….. ongelofelijk, maar blij dat we konden helpen. Gelukkig duurde de stroom uitval niet lang. Na deze operatie zat onze stage dag er al weer zo goed als op.